سقز یكی از شهرهای استان كردستان است كه در شمال غربی سنندج و در فاصله 198كیلومتری آن واقع است و از شمال به بوكان و از غرب به بانه و از جنوب به منطقه تیلكو و از شرق به منطقه افشار منتهی میشود .شهرستان سقز بر روی دو تپه طویل كه رودخانه سرپوشیده ولی خان از وسط آن می گذرد ، بنا شده است پستی و بلندیهای داخل شهر و مناظر و چشم انداز زیبای رودخانه سیمینه رود كه از كنار این شهر می گذرد جلوه بدیعی را به نمایش گذاشته است . هر چند كاوشهای علمی باستانشناسی خاصی در این شهر انجام نگرفته است، اما در مورد تاریخ آن روایتهای گوناگونی وجود دارد و نظریات مختلف ابراز شده است تا جائیكه تاریخ ساخت آنرا به هزاره هفتم قبل از میلاد نسبت میدهند . عده ای از مورخین باستناد به آثار باستانی زیویه معتقدند كه این شهر در نخستین اتحاد ماد با نام ایزیرتا نامیده شده و پایتخت مادها بوده است و توسط مادها استحكاماتی در آن ساخته شده است كه زیویه و آرمائیت "قپلانتو" از آن جمله هستند . دسته ای دیگر از مورخین معتقدند كه بعد از هجوم 'ساركن دوم ' پادشاه آشور به سرزمین ماد كه منجر به گریز مادها به سوی همدان شده سكاها به سقز آمدند و آنرا به عنوان پایتخت خود برگزیدند . نام امروز این شهر از قوم سكه - سكا - اسكیت - ساكز - سكز به یادگار مانده است .در زمانی كه حكومتهای محلی در مناطق مختلف ایران حاكمیت میكردند در شهرستان سقز نیز حكومت اردلانها برای مدتی مدید ادامه داشت.    پارك مولوی كرد - لاله - كوثر - بازار سقز - طبیعت بكر و زیبای منطقه سرشیو - كوههای چهل چشمه -   نه كه روز و سد شهید كاظمی از جاهای دیدنی شهرستان سقز هستند. در این شهرستان بیش از یكصد و پنجاه اثر تاریخی و باستانی وجود دارد كه فقط دو اثر آن یعنی قلعه باستانی زیویه و غار كرفتو مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .